ترازنامه حسابداری چیست

ترازنامه حسابداری صورت مالی است که با استفاده از آن حقوق صاحبان سهام یک شرکت، بدهی‌ها و همچنین دارایی‌ها را در یک زمان مشخص ارائه می‌کند که برای بررسی و محاسبه  نرخ‌های بازگشت و ارزیابی سرمایه‌ای شرکت بحساب می‌آید. در واقع ترازنامه یک صورت مالی است که تصویری لحظه‌ای از دارایی‌های یک شرکت و میزان سرمایه‌گذاری سهام‌داران را به نمایش می‌دهد.

ترازنامه همیشه تراز است

ترازنامه یکی از سه صورت اصلی حسابداری است که در سمت راست آن دارایی ها و سمت چپ آن بدهی ها + حقوق صاحبان سهام ثبت میشود که باید همواره برابر یا تراز باشد از این رو به آن Balance Sheet گفته میشود. در صورت برابر نبودن این دو عدد (دارایی ها= بدهی ها + حقوق صاحبان سهام) باید ثبت اطلاعات مالی مجدد بررسی شود.

انواع ترازنامه حسابداری

ترازنامه در کنار صورت سود و زیان یکی از ضروری ترین صورت های مالی هست که برای بررسی وضعیت مالی به مدیران کسب و کار ارائه می‌شود. هر واحد تجاری با توجه به نوع فعالیت خود دارای ترازنامه حسابداری متفاوتی هستند؛ که  در نوع حساب ها، مبلغ و سایر جزئیاتشان متفاوت هستند.

 ترازنامه حسابداری شرکت بازرگانی

ترازنامه حسابداری شرکت‌های بازرگانی به دلیل سبک فعالیت آنها شامل حساب‌هایی همچون حساب‌های سود و زیان خالص، حسابهای عملیاتی، سود ناخالص و .. می‌باشند. همچنین در این نوع از ترازنامه های حسابداری حسابهای تولید مشاهده نمی‌شود.

ترازنامه حسابداری شرکت پیمانکاری

ترازنامه حسابداری شرکت های پیمانکاری، با توجه به دریافت سرمایه از کارفرمایان در مراحل مختلف کاری متفاوت است. وجود پیمان‌های کوتاه و بلند مدت و میزان بالای تعهدات باعث میشود برای دریافت ترازنامه حسابداری  از نرم افزار  حسابداری  پیمانکاری  استفاده شود.

ترازنامه حسابداری شرکت خدماتی

در ترازنامه حسابداری شرکت‌های  خدماتی ویژگی اصلی  این نوع از شرکت‌ها در این موضوع می‌باشد که تولید و جابجایی کالا و محصول در آنها وجود ندارد. همچنین بیشتر مانده حساب‌های آن‌ها از جنس هزینه ارائه خدمات می‌باشد.در ترازنامه حسابداری شرکت‌های خدماتی، حساب‌های عملیاتی و .. وجود ندارد بجای آن حساب هزینه‌های ارائه خدمات، حقوق پرسنل و … بیشتر از سایر شرکت ها مشاهده می‌شود.

ترازنامه حسابداری شرکت تولیدی

در شرکت های تولیدی، بستانکاری در ازای فروش کالای تولید شده بدست می آید و بدهکاری مجموعه مواردی است که برای تولید کالا خریداری شده است. سرمایه نیز شامل سرمایه ثابت (ملک، ساختمان، دستگاه‌ها و...) و سرمایه در گردش یا جاری می‌باشد. ترازنامه شرکت تولیدی در موارد ذکر شده متفاوت است.

ترازنامه شرکت های بورسی

فعالان حوزه  بورس برای اینکه بتوانند تصمیمات صحیحی برای سرمایه گذاری بگیرند به اطلاعات ترازنامه نیاز دارند. ترازنامه شرکت های بورسی به بیان میزان سود یا زیان این کسب و کارها میپردازد البته در اجرای اصل افشاسازی و شفافیت اطلاعات بسیار حساس هستند. به همین دلیل این ترازنامه باید تاییدیه مراجع زیر صلاح را بگیرد.

ترازنامه شرکت های سهامی

ترازنامه در این شرکتها تفاوتی با سایر شرکتها ندارد. جز این مورد که در شرکت های سهامی خاص، بابت سال مالی، ترازنامه تصویب میشود. 

تفسیر ترازنامه

ترازنامه یک تصویر شفاف و لحظه ایی از بدهی ها و دارایی های شرکت را نمایش میدهد. به همین دلیل برای بررسی روند یک جریان مالی باید آن را با دوره های پیشین یا با کسب و کار های فعال در همان صنعت مقایسه نمود. یکی از مهم ترین آیتم هایی که در کارشناسان مالی در ترازنامه بررسی میکنند آیتم وجوه نقد میباشد. با این مدل تفسیرها میتوان تغییرات بنیادی شرکت را بررسی نمود و مسیر آینده آن را به درستی در نظر گرفت. 

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان

در ترازنامه، همانطور که از اسمش مشخص است باید دارایی‌ها با مجموع هزینه‌ها + حقوق صاحبان سهام برابر و تراز باشد و ترازنامه در یک نقطه زمانی خاص تعیین می‌شود در حالی که صورت سود و زیان بیان کننده اوضاع مالی یک  کسب و کار برای دوره مالی مشخص هست و بیان می‌نماید که  کسب و کار سودآور بوده یا خیر.

 تفاوت تراز آزمایشی با ترازنامه

برای اطمینان از صحت اطلاعات ثبت شده در  دفتر کل، معمولا در پایان هرماه گزارشی تهیه می‌شود که در آن باید میزان دارایی ها برابر با بدهی + سرمایه باشد به این گزارش، تراز آزمایشی میگویند. تراز آزمایشی برای بررسی اطلاعات ثبت شده در دفتر کل استفاده می‌شود و کارایی برای تصمیم گیرندگان کسب و کارها ندارد پس تراز آزمایشی جزو صورت های مالی نیست اما ترازنامه جزو صورت های مالی مهم بوده و براساس آن میتوان تصمیمات اساسی گرفت.

اقلام تراز نامه حسابداری

شکل گیری ترازنامه بر اساس معادله اصلی حسابداری یعنی دارایی= بدهی + سرمایه ست. با توجه به این موضوع باید میزان دارایی ها یعنی ستون سمت راست ترازنامه حسابداری با مجموعه بدهی ها و حقوق صاحبان سهام، سمت چپ، برابر باشد. پس اقلام ترازنامه حسابداری شامل درارایی، بدهی و حقوق صاحبان سهام می‌باشد.

دارایی ها  در ترازنامه حسابداری

در بخش دارایی‌ها، حساب‌ها از بالا به پایین به ترتیب نقدینگی‌، یعنی بر اساس میزان سهولت تبدیل دارایی به پول نقد فهرست می‌شوند. دارایی‌ها به دو قسمت دارایی‌های جاری، یعنی دارایی‌هایی که در طول یک سال یا کمتر به پول نقد تبدیل می‌شوند، و دارایی‌های غیرجاری یا بلندمدت، یعنی دارایی‌هایی‌ که مدت زمان تبدیل آنها به پول نقد بیش از یک سال است، تقسیم می‌شوند.

دارایی جاری ترازنامه حسابداری

دارایی جاری حسابداری به دارایی گفته می‌شود که بصورت نقد باشند و یا اینکه در یک دوره‌ی مالی یک‌ساله قابلیت نقد شدن را داشته باشند. همچنین دارایی‌هایی که طی یک سال مالی مصرف یا مستهلک می‌شوند هم در دسته‌بندی دارایی‌های جاری قرار می‌گیرند. این نوع دارایی‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• پیش‌پرداخت‌ها
• موجودی نقد
• حساب‌های دریافتنی
• موجودی مواد و کالا
• سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت

 دارایی غیر  جاری در ترازنامه حسابداری

دارایی‌های غیر جاری به دارایی‌هایی گفته می‌شودکه در مدت‌زمان بیشتر از یک دوره‌ی مالی یک ساله

 امکان نقد، مصرف و مستهلک شدن را داشته باشند، این نوع دارایی ها شامل موارد زیر می‌شود:

• دارایی‌های مشهود: دارایی‌های هستند که به صورت فیزیکی و قابل لمس است مانند زمین، ساختمان و ...
• دارایی‌های نامشهود: دارایی‌های مانند علائم تجاری و ... از این دست دارایی ها می‌باشند
• سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت: سرمایه‌گذاری‌هایی که در مدت یک سال قابل نقد شدن نیستند. مانند: سپرده‌های بلندمدت بانکی که بیش از یک سال انجام می‌شود.

برای مدیریت بهتر این دارایی ها میتوان از نرم افزار  اموال و دارایی ثابت استفاده نمود که با توجه به یکپارچگی بین این نرم افزار و  سیستم حسابداری محسابان، گزراشات دقیقی را استخراج نمود.

 بدهی ها در  ترازنامه حسابدای

بدهی‌‌ها در ترازنامه حسابداری به هزینه هایی گفته می‌شود که شرکت باید به طرف‌های خارج از سازمان بپردازد که می‌تواند شامل طلب تأمین‌کنندگان، اجاره‌بها، تسهیلات و حقوق و دستمزد باشد.

بدهی جاری  در ترازنامه حسابداری

بدهی‌های جاری بدهی‌هایی هستند که موعد سررسید آنها در طی یک سال است و بر اساس تاریخ سررسید فهرست می‌شوند.

• بخش فعلی بدهی‌های بلند مدت
• بدهی بانکی
• سود قابل‌پرداخت
• اجاره، مالیات، تسهیلات
• دستمزدهای قابل‌پرداخت
• پیش‌پرداخت به مشتریان
• سود سهام قابل‌پرداخت

بدهی غیر جاری در ترازنامه حسابداری

بدهی‌های بلندمدت هم سررسید‌های بالای یک سال دارند.

• دیون بلندمدت: شامل اصل اوراق قرضه‌ی صادره به همراه سود آنهاست.
• بدهی‌ مالیاتی تعلیق‌شده

حقوق صاحبان سهام در ترازنامه

در ترازنامه حسابداری، سرمایه اصلی شرکت را  در پایین سمت چپ با عنوان حقوق صاحیان سهام نمایش می‌دهند. در واقع میزان تفاوت دارایی‌ها از بدهی‌ها را حقوق صاحیابن سهام در نظر میگیرند.

اجزای ترازنامه

هر ترازنامه شامل عنوانف واحد اندازی گیری و جمع حساب ها (بیلان) میباشد.در ادامه هر مورد را توضیح میدهیم.

عنوان

این بخش شامل نام واحد اقتصادی به کامل و دقیق، نام صورت مالی و تاریخ میشود.
برای مثال: شرکت حساب رایان پارس، ترازنامه، در تاریخ 29اسفند 1401

واحد اندازه گیری

در کشور ما واحد اندازه گیری ریال میباشد.

جمع حساب

همانطور که بیان شد جمع ستون اول (دارایی ها) باید با جمع ستون دوم برابر باشد. در زیر این جمع ها نیز دو خط کشیده میشود تا تاکید نماید برابر میباشند.

برداشت مدیر مالی از گزارش ترازنامه حسابداری

ترازنامه علاوه بر اینکه میزان سود و زیان شرکت را مشخص میکند تا بتوان بر اساس آن تصمیمات استراتژیک گرفت؛ به بیان دقیق دارایی ها و بدهی ها نیز میپردازد. با بررسی این اطلاعات تصویری شفاف و خالص از میزان سرمایه و دیون پرداختنی در اختیار مدیران مالی قرار میگیرد. شاید مهم ترین نکته در مقایسه ترازنامه با دوره های پیشین مالی یا با شرکت های فعال در همان صنعت بدست آید. البته به هیچ عنوان نباید با سایر صنعت ها مقایسه شود.

استخراج ترازنامه از نرم افزار حسابداری

نرم افزار های حسابداری امکان تهیه گزارشات و صورت های مالی متنوع را برای حسابداران و مدیران مالی فراهم می آورد. یکی از اصلی ترین این موارد ترازنامه حسابداری می باشد. با ثبت دقیق اطلاعات در نرم افزار حسابداری، داشتن یک ترازنامه دقیق بر اساس نام شرکت، تاریخ و واحد پولی به راحتی امکانپذیر است.

نرم افزار حسابداری  محاسبان

شرکت حساب رایان پارس به عنوان یک شرکت دانش بنیان و با سابقه درخشان، قریب به دو دهه در تولید و ارائه نرم افزارهای یکپارچه حسابداری، مالی و اداری محاسبان با رویکرد ERP فعالیت دارد. شرکت حساب رایان پارس در ارائه نرم افزار حسابداری  و داشبورد مالی محاسبان، بیش از ۴۰۰۰ مشتری در سراسر کشور دارد.

افتخارات شرکت حساب رایان پارس   

• دارای رتبه یک شورای عالی انفورماتیک کشور در ۳ حوزه
• قیمت بسیار مناسب فروش نرم افزار و بهای خدمات آموزش و استقرار،‌ بو‌می‌سازی و خدمات پشتیبانی
• دریافت تندیس و کسب گواهی نامه ملی رعایت حقوق مصرف کننده در شش سال پیاپی از 1395 تا 1400 از سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان
• دریافت تندیس و کسب گواهی نامه شرکت برتر نرم افزاری در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۶ از وزارت صنعت و معدن و تجارت
• بهره گیری از توان تخصصی کارشناسان مجرب IT و امور مالی کسب کارهای مختلف درجهت شناخت وضعیت موجود و اتخاذ مناسب ترین روش برای رفع مشکلات قبلی،‌ کانورت اطلاعات، راه اندازی و استقرار کامل نرم افزار در کوتاه ترین زمان ممکن
• دارای مجوز از دیوان محاسبات کشور و وزارت امور اقتصاد و دارائی
• طراحی 35 محصول متفاوت در حوزه‌های مالی، لجستیک، اداری، منابع انسانی جهت کسب کارهای متنوع
• دارای پروانه بهره برداری تولید نرم افزار از وزارت صنعت، معدن و تجارت
• بیش از ۳۸۵۰۰۰ کلاینت و کاربر در سراسر کشور
• بیش از ۶۰۰ پایگاه شهری در سراسر کشور

کلیه شرکت ها ‌می‌توانند با تکمیل فرم درخواست دمو، جلسه ای را با دپارتمان فروش در خصوص قابلیت ها و امکانات محاسبان داشته باشند.

شماره تماس دپارتمان فروش: ۸۷۷۶۰ (داخلی ۲۲۵) و یا شماره همراه) ۰۹۱۹۹۹۸۷۱۳۸)